

Ал 5G – бесінші буын ұялы байланыс стандартының аббревиатурасы. Ұялы желінің өзі өткен ғасырдың 50-жылдарында, алғашқы екі жақты радиобайланыс құрылғылары сынақтан өткен кезде түбегейлі дамыды. Желінің әрбір келесі буыны, соның ішінде 5G байланыс және деректерді беру үшін радиотолқындарды пайдалануды жалғастырады. 5G – қазіргі 4G стандартының «ізін жалғаушы». Жаңа стандарт аудан бірлігіне шаққанда көбірек клиенттік құрылғыларды қолдауға арналған. Тіпті ең жылдам 4G желісі 5G сияқты көптеген құрылғыны басқара алмайды. Біз бір шаршы шақырымға миллион қабылдағыш туралы мәселені айтып отырмыз. Бұл стадиондарда интернетті оңай шарлауға, Жаңа жыл қарсаңында адамдар көп жиналатын алаңнан алыстағы туыстарға қоңырау шалуға немесе әр қадам сайын сымсыз қабылдағыштары бар робот зауытын басқаруға болатынын білдіреді. Сонымен қатар 5G секундына 20 гигабайтқа дейінгі жоғары өткізу қабілетіне ие. Бұл қазіргі 4G желілерінен 60 есе көп және гигабайт оптикалық талшықтардан 20 есе көп, олар қазіргі уақытта магистральдық деректер желілері ретінде өте танымал.
2023 жылы ҚР ЦДИАӨМ республикалық маңызы бар қалаларда және кейбір облыс орталықтарында 5G ұялы байланысының жаңа буынын енгізеді. Ал «2027 жылға қарай әрбір республикалық маңызы бар қала мен Астананы қамту 75%-ды, ал облыс орталықтарын қамту 60% -ды құрайды. 5G Интернетке жоғары жылдамдықпен қол жеткізуді қамтамасыз етеді, бұл цифрлық экономиканың дамуын жеделдетуге және заманауи технологиялық компаниялардың жұмыс жағдайларын жақсартуға мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде жалпы экономиканың өнімділігі мен бәсекеге қабілеттілігін арттыруға ықпал етеді, сондай — ақ елге жаңа инвестициялар мен технологиялық әзірлемелер әкеледі», – деп атап өтті Цифрлық даму министрі Бағдат Мусин Үкімет отырысында.
Оған қоса жылдам ақпарат алмасу және үлкен көлемдегі деректерді беру қауіпсіз байланыс пен мониторинг жүйелерін құруға мүмкіндік береді, бұл, әсіресе, маңызды инфрақұрылымды басқару және ұлттық қауіпсіздік үшін маңызды. Сондай-ақ, КЖҚ желісін салу арқылы қалалардағы 170 мыңнан астам үй шаруашылығын жоғары жылдамдықты интернет желісімен қамтамасыз ету жоспарлануда. Туризм индустриясын дамытудың2019-2023 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының маңызды бағыты – туристік қызметтер нарығындағы цифрландырудың деңгейін жоғарылату. Осыған орай, елімізде айтулы бағытта қызмет көрсету барысын оңтайландыру ісі жолға қойылған. Бұл бастама саяхатты жаны сүйетіндерді елімізге тартуға және олардың қызығушылығын оятуға мүмкіндік береді. Абылайхан Қалықұл, Түркістан облысының цифрландыру, мемлекеттік қызметтер көрсету және архивтер басқармасының бөлім басшысы: «5G мобильді интернет 2021 жылы желтоқсанда республика аумағында алғашқы болып Түркістанда өндірістік қолданысқа қосылды. Жоғары жылдамды мобильді интернет құрылғысы әуежайдан бастап, әкімшілік іскерлік орталығы, Конгресс холл, стадион, рухани- мәдени орталығы, оның ішінде Керуен сарай кешенінде, Мавзолей, Экобазар және Риксос қонақ үйінде орнатылған. Бұл интернет 5 буыны өте жоғары жылдамдықта істейді, Цифрлық жоба 5G Түркістан облысында дамиды. Ол әзірге актив, кселл мобильді интернет арқылы, болашақта Теле-2, Билайн, барлық опеаторлар қосылады».
Елнұр Өтебаев, Түркістан облысының цифрландыру, мемлекеттік қызметтер көрсету және архивтер басқармасының басшысы: «5G мобильді интернеті Еуропада жоқ. Таяу Шығыста, Қытайда тесттен өтуде. Мұндай жоғары жылдамдықта жұмыс істейтін 5G мобильді интернет Орта Азияда жоқ. Тек Түркістанда қолданыста». Аймақта туристердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету бағытында жаңа технологиялар кеңінен пайдаланылуда.
«Біздің басқарма полиция департаментімен бірлесіп 11 дабыл нүктесі құрылғысын орнатты. Мақсаты құрылғыдағы бейнеокамера арқылы жедел басқару орталығымен хабарласып, дер кезінде мәселен зат ұрланса тез арада полиция келеді. 102 барлығы тіркеледі, ол мәліметтер сақталады», дейді, құрылғыны жұмыс барысында көрсеткен Түркістан облысының цифрландыру, мемлекеттік қызметтер көрсету және архивтер басқармасының бөлім басшысы Абылайхан Қалықұл.
Елімізде туризм саласын дамыту, оның әлеуетін арттыру, әрі өңірді туристерге тартымды ету – бүгінгі күннің басты талаптарының бірі. Сондықтан мұнда, көне тарихи-мәдени нысандар, ондағы жәдігерлер , зиярат ететін қасиетті жерлер, демалатын табиғаты керемет орындар жайлы ақпаратты қол жетімді ету бағытында тиімді жоба жұмыс істеуде. Осында орналастырылған Түркістан мобильді қосымшасын жүктеп барлық ақпарды аласыз. Түркістанда «Цифрлы Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы аясындағы көптеген жобалар келешекте облыс аумағындағы тарихи мәдени орындарда жүзеге асырылмақ. Шығыс Қазақстан облысында алдағы үш жылда 200-ден астам ауылға сапалы интернет тартылады, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі. Шығыс Қазақстандағы өзекті мәселелердің бірі – ауылдардың ғаламтормен қамтылуы. Өңір әкімдігінің мәліметіне сүйенсек, осы тұрғыда бірқатар жұмыс атқарылмақ. Өткен жылы облыстағы 363 елді мекеннің 160-ында сапалы мобильді интернет тартылды. Қалған 203 ауыл 2026 жылға дейін кезең-кезеңімен сапалы интернетпен қамтамасыз етіледі. «Осы жылы жергілікті бюджет есебінен 1,3 млрд теңгеге 19 антенналық-мачталық құрылымды салу және ұялы байланыс операторларының қолданыстағы лицензиялық міндеттемелерін орындау есебінен 16 ауыл мобильді интернетпен қамтылады. Тағы 70 ауылда ұялы байланыс операторларымен жасалған келісімшарттар негізінде интернет қолжетімді болады. Нақты айтқанда, 2023 жылы – 63 ауылда, 2024 жылы – 7 ауылда жұмыс жүргізілмек», — дейді аймақ басшысы Даниал Ахметов. Қалған 117 елді мекенге сапалы интернет тарту жұмыстары 2025-2026 жылдар аралығында мәресіне жетеді.